هیأت فرهنگی شهید هادی زاده

فتامل(24)

(برگرفته از عطنا | باشگاه خبری (دانشگاه) علامه طباطبائی)نشست راهبردی “ نقش ایران و روسیه در جهان در حال گذار” با حضور اساتید دانشگاه مسکو از جمله مشاور رئیس جمهور روسیه در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد. این مراسم  به همت انجمن علمی روابط بین الملل و با همکاری پژوهشگاه مطالعات جهان در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی به انجام رسید. مهمانان این برنامه دکتر الکساندر دوگین،استاد دانشگاه مسکو و مشاور پوتین، دکتر لئونید ساوین استاد ژئوپولتیک دانشگاه مسکو و نویسنده چند کتاب در زمینه روابط بین الملل و مدیر بخش اجتماعی سیاسی موسسه اقتصاد و قانون گذاری مسکو بودند که توسط آقای نادر طالب زاده همراهی می شدند. در ادامه شرح کامل سخنرانی این اساتید برجسته روسی و اتفاقات جالب این نشست علمی_سیاسی را می خوانید.

باید دانست تصویر ما در نگاه دیگران چگونه است

به گزارش خبرنگار عطنا، در ابتدای این نشست که با حضور دکتر نادر طالب زاده، تهیه کننده، مستندساز و روزنامه نگار شناخته شده ایرانی برگزار شد، دکترتیشه‌یار، مدیر دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن خوش آمدگویی به زبان انگلیسی به مهمانان، حضور آنها در دانشگاه علامه طباطبایی را مغتنم شمرد و از تلاشهای دانشجویان انجمن علمی روابط بین الملل برای برگزاری این نشست قدردانی کرد.
وی با بیان اینکه جناب پروفسور دوگین چندین بار به ایران سفر کرده اند، گفت: «آخرین سفر ایشان به سال ۲۰۱۱ و شرکت در کنفرانس ایران و همکاری های اوراسیایی در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه باز می گردد.» وی با معرفی کتاب “تصویر ایران در نگاه نخبگان روس” که به فارسی هم ترجمه شده است گفت دو فصل این کتاب به زندگی و آراء پروفسور دوگین اختصاص داده شده است». خانم تیشه یار ادامه داد: «دانشجویان رشته روابط بین الملل و علاقه مندان به حوزه سیاست بین الملل باید با این دیدگاه ها آشنا شوند».وی در پایان به دانشجویانش توصیه کرد این کتاب را که اثر دمیتری شلاپینتوخ است، مطالعه کنند.

ایران، روسیه و گذار به تئوری چهارم سیاست

سپس دکتر الکساندر دوگین نظریه پرداز برجسته ی روسی به سخنرانی و ارائه‌ی نظریه خود با عنوان ” تئوری چهارم سیاست”  پرداخت.
دوگین ضمن ابراز خوشحالی از حضور در دانشگاه علامه طباطبایی به اولین کتابش که در ایران ترجمه و منتشر شده است اشاره کرد و گفت: «”تئوری چهارم سیاست” کتابی است که به همه زبان های اروپایی ترجمه شده است اما زبان فارسی اولین زبان شرقی است که آن را ترجمه می کند.»
وی با بیان  اینکه ما در این تئوری مشکلات زیادی داریم به ویژه در دسته بندی ایدئولوژی سیاسی ایران مدرن، گفت: «تئوری های کلاسیک سیاست دنیای غرب فقط به سه شاخه دسته بندی می شدند: «نخست، لیبرالیسم، دوم، کمونیسم،سوسیالیسم و مکتب انتقادی و سوم هم ناسیونالیسم یا فاشیسم .»

این استاد علوم سیاسی دانشگاه مسکو افزود: «هر کدام از این تئوری ها در گوشه ای از تاریخ برتری داشته اند. این در حالی است که رژیم سیاسی حاکم بر ایران از ایدئولوژی ای پیروی می کند که ما آن را در دسته چهارم تئوری های سیاست قرار می دهیم». وی با اشاره به تاریخ سیاسی پر فراز و نشیب روسیه ادامه داد: «همانطور که روسیه امروز یک کشور در حال گذار است. این کشور بخاطر تاریخ سیاسی، تنوع قومی و انتخاب مردم در هیچکدام از این سه تئوری نمی گنجد. لذا ما با ایران در وضعیت مشابهی هستیم و آن پس زدن لیبرالیسم است و این در حالی است که ما  نمی توانیم کمونیست یا ناسیونالیست باشیم. این توضیح همکاری های ما در جهان آینده است.»

لیبرالیسم بسیار سمی است

پدر نظریه جنبش بین المللی اروپای نوین نظریه خود را این گونه تشریح کرد: «لیبرالیسم فلسفه ای است که مغز و هسته آن را فردگرایی تشکیل می دهد. فردی که باید از هر نوع هویت جمعی رها باشد. هویت جمعی می تواند دین باشد به همین خاطر لیبرالیسم معتقد است انسان را از سلطه خدا رها کرده است. لیبرالیسم حتی تلاش می کند فرد را از ملت جدا کند. این فلسفه فکری مدرن گام بعدی را بر می دارد و آن این است که سعی می کند فرد را از هویت جمعی خود رها کند. این توضیح دهنده حرکت هایی مثل آزاد سازی همجنسگرایی در غرب است چرا که هویت جنسی هم به نوعی یک امر جمعی است . گام منطقی بعدی این است که انسان را از انسانیت خود آزاد کند. واضح است که روسیه مانند ایران این حرکت را رد می کند.
لیبرالیسم بسیار سمی است. بخاطر این که ایدئولوژی است اما خود را به عنوان ایدئولوژی عرضه نمی کند. بلکه خود را به عنوان تکنولوژی، اقتصاد، پیشرفت اجتماعی، صلح جهانی و حقوق بشر عرضه می کند و همه ی اینها مبتنی بر یک مبنای فردگرایانه است.»

دکتر دوگین در ادامه نتیجه گیری کرد که « اقتصاد بازار آزاد بر همین امر بنا شده است. بنابراین در صورتی که ما ساختار لیبرالیسم را قبول کنیم هرگز نمی توانیم ساختار سنتی، ساختار خانواده و نظایر آن را حفظ کنیم.»

ما روس ها، تمام جهان لیبرال را نفی می کنیم

وی با بیان اینکه «سلطه آمریکا و جهان تک قطبی بخشی از این برجستگی لیبرالیسم است و ناتو هم بیان محکم این ایدئولوژی است»، گفت:«بنابراین ما روس ها تمام این جهان لیبرال را نفی می کنیم. و این رابطه ما با غرب را توضیح می دهد.»
وی ادامه ادامه داد: «لیبرالیسم در دهه نود وارد روسیه شد. پیش از آن هم مدرنیسم و ماتریالیسم با کمونیسم وارد این جامعه شده بود و اکنون ما باید بر این افکار پیروز شویم که این کار بسیار دشواری است. در هر حال جامعه ما به طور عام غرب را نفی می کند و پوتین نمایه ای از این اعتقاد است. جنگ با امپریالیسم این کلید محبوبیت پوتین است.
اما اکثریت نخبگان کنونی روسیه در این وجه با پوتین موافق نیست. نخبگان روسیه بیشتر غربگرا هستند برای همین است که تئوری چهارم سیاست در فرایند گذار است.»

روسیه  در سوریه برای یک جهان چندقطبی می جنگد

این استاد فلسفه و علوم سیاسی دانشگاه مسکو افزود: «حمایت ما از اسد فقط به خاطر منافع ملی خودمان نیست. حمایت ما از او حاصل تضاد جهان بینی ما با غرب است. غربی ها این حق را به خود می دهند که تصمیم بگیرند چه کسی آدم خوب است چه کسی آدم بد، و از مهره های خود حمایت کرده و مخالفان را می کشند. دخالت آنها بعضی وقتها مستقیم مثل عراق و افغانستان و بعضی وقت ها نیابتی مثل گروه های تند رو شبه اسلامی است. این در حالی است که عربستان هم کاریکاتوری از اسلام ارائه داده است.
روسیه تصمیم گرفته جنگ را در سوریه انجام دهد تا اینکه جنگ به مرزهای روسیه کشیده شود چرا که روسیه هم، از طرف تندروهای مسلمان در آسیای مرکزی و مرزهای افغانستان تهدید می شود.
روسیه برای یک جهان چند قطبی می جنگد. جهانی که فقط یک قدرت مطلق به جهان، خوب و بد مدنظر خود را دیکته نکند. برای همین نبرد سوریه برای روسیه خیلی فراتر از حمایت از یک رئیس جمهور مشروع و هم پیمان یا توسعه منافع ملی است. این یک نبرد حیاتی است.»

نبرد آخرالزمانی علیه لیبرالیسم

خالق نظریه “امپراطوری اوراسیا علیه منافع آتلانتیک شمالی” معتقد است : «مهمترین کار ما توقف سیستم تک قطبی امریکا است و این نبرد پایانی ما علیه لیبرالیسم غربی است. ما در سوریه فهمیدیم که تنها نیستیم. بعضی ها علیه ما هستند مثل عربستان، قطر و ترکیه که البته قرار بود بی طرف باشند. دوستانی هم آنجا روی زمین داریم؛ حزب الله لبنان، سپاه ایران و نیروهای عراقی.  ما بلافاصله یک خط از اتحاد را دیدیم. این یک چارچوب از اتحاد استراتژیک روس و شیعه است. اگر ما منافع هر کدام از خودمان را درنظر بگیریم می بینیم که دشمن مشترک داریم که در سطح ایدئولوژیک لیبرالیسم و در سطح ژئوپولتیک امپریالیسم و آتلانتیسم است. در سطح خاورمیانه هم اسلام تندرو را می بینیم که در خدمت منافع امریکاست. این مرز واضح بین دو جهان است که در سمت شرقی آن روسیه و ایران قرار دارد. این یک پدیده اتفاقی یا یک پدیده در حال گذار نیست. این اتفاق دقیقا حاصل تئوری چهارم سیاست و رد عمیق لیبرالیسم توسط جوامع ما است. جلوی چشم ما یک پدیده جدید در حال شکل گیری است که ما آن را استراتژی روس_شیعه می نامیم. که باید دقیق‌تر روی  آن متمرکز شویم و آن را فقط منافع زود گذر ندانیم. تئوری من هم همین را می گوید.ما باید جنس و هویت دو نیرو را عمیق‌تر بدانیم. هویت روس چیست؟ هویت ایران چیست؟»

سرچشمه اتحاد روس_شیعه کجاست؟

وی ادامه داد:«بعد از اولین بررسی به نتایج مهمی می رسیم. ما روسها مسیحی هستیم اما مسیحی های خاصی هستیم و تمایزهای بسیار مهمی با مسیحیت غربی داریم. برای ما مسیحیان غرب (پروتستان و کاتولیک) کاملا غریبه هستند .ما اصلا آن ها را مسیحی نمی‌دانیم. تمدن غرب همه بنیان های مسیحیت را از دست داده است. از روشنگری این بنیان های ضد مسیحی آغاز شد. مذهبی های این کشورها هم توسط  دولت های سکولار الیگارشی به انزوا خواهند رفت.
ویژگی مسیحیت روسی، وجه روحانی آن است که مبتنی بر عرفان است. ما در جستجوی اشراق هستیم. ما صلح طلب و عاشق عدالت هستیم و از این نظر کاملا با فاشیست اروپای غربی متفاوتیم. ما در شیعه هم مفاهیم مشابهی می بینیم: دین خالص، عرفان، رویکرد صلح طلب، جستجو برای عدالت اجتماعی و مهمترین مسئله، فرهنگ انتظار؛ همانطور که ما هم منتظر بازگشت مسیح هستیم. برای ما غرب مدرن تمدن ضد مسیح و همان دجال آخرالزمان است.
تمایزهای ملموسی هم بین شیعه با سایر گروه های مسلمان وجود دارد. به نظر من همان رابطه که پروتستان با ارتدوکس دارد را سلفی گری و وهابیت با شیعه دارد. در کتاب‌های احادیث شما تاکید شده که مسیحیان واقعی پشت سر امام زمان خواهند جنگید. مسکو همان رم سوم است که مسیحیان واقعی از آنجا بر می‌خیزند.
اگر همه این وجوه مشترک، دینی، ایدئولوژیک، ژئوپولتیک و جهان بینی را مد نظر قرار دهیم جنگ سوریه را بهتر درک خواهیم کرد.»

امروز ما تحریمیم و شما نیستید!

دکتر دوگین با کنایه به مسئله کریمه اظهار کرد: «احتمالا شما هم در ایران خواهید شنید اتحاد ایران با روسیه به روابط ایران با غرب صدمه می‌زند. در حال حاضر دشمان ما فقط بیرون از کشور نیستند در داخل دوکشور هم وجود دارد به خاطر اینکه شبکه لیبرالیسم به کشورهای ما نفوذ کرده است. در یک جبهه ما برادران رزمی هستیم علیه دشمن مشترک. و این اشتراک مساعی نظامی حس برادری ما را تقویت می‌کند. ما نسبت به اتفاقات عراق و یمن هم بی تفاوت نیستیم.»

 اکنون مشکل شیعه مشکل ما هم هست

«ما جبهه دیگری هم در داخل نظام خود داریم. جایی که مخالفان می خواهند این اتحاد ایران و روسیه را به چالش بکشند. مثلا می گویند این اتحاد باید در سطح تاکتیکی باشد و نباید عمیق‌تر بشود چرا که احساسات سُنی ها را جریحه دار می کند.»

صحبت های پرفسور دوگین به اینجا که رسید، نور سالن به مدت چند دقیقه قطع شد و پروفسور دوگین با لبخند گفت: «متاسفم که نور نتوانست صحبتهای من را تحمل کند!». سپس  افزود: «اینگونه حرفهایم را جمع بندی می کنم؛ ما احتیاج داریم همدیگر را بهتر درک کنیم. زبان یکدیگر را بدانیم و گنج عظیم فرهنگ همدیگر را به هم معرفی کنیم. شما بزرگانی چون سهروردی دارید که به سنت فکری ارتدوکس بسیار شبیه است.»

دلیل موضع مبهم روسیه در قبال رژیم صهیونیستی

دکتر دوگین در پاسخ به سوال دانشجویی که پرسید «چرا روسیه موضع واضحی نسبت به اسرائیل نمی‌گیرد؟» گفت: «رئیس جمهور روسیه در لایه نخبگان بسیار تنها است. وقتی از دشمن داخلی صحبت می‌کنم. دو دسته وجود دارند یک عده که در خیابان‌ها اظهار مخالفت می‌کنند و عده ای که از حلقه اطرافیان پوتین هستند و با تعریف و تمجید او را به محافظه کاری بیشتر سوق می دهند.»
وی همچنین در پاسخ به پرسش یکی دیگر از دانشجویان حاضر در نشست مبنی بر اینکه «آلترناتیو شما برای لیبرالیسم چیست؟» بیان کرد: «به تعداد تمدن‌های کره زمین آلترناتیو وجود دارد. هر کشوری می تواند به آلترناتیو خود فکر کند. روسیه، چین، هند، ایران و… هرکدام باید تلاش کنند این بت سرمایه داری لیبرالیسم را بشکنند. امروز ما یک مذهب بازار داریم. این مذهب پیامبرانی دارد که پیشبینی می‌کنند نفت، طلا و دلار کی بالا و کی پایین می رود! یکی از این جایگزین ها می‌تواند اقتصاد اسلامی باشد. ما هم در کشور خودمان روی الگوی اقتصادی جدیدی در حال هم اندیشی هستیم.»

سازمان ملل کارکرد خود را از دست داده است

در ادامه نشست دکتر لئونید ساوین مهمان دیگر این برنامه هم با بیان اینکه «امروزه سازمان ملل کارکرد خود را ازدست داده است» نکاتی را اضافه کرد.
استاد ژئوپولتیک دانشگاه مسکو با  ابراز امیدواری به یک جهان چند قطبی و عدالت محور برای جامعه انسانی جمع بندی خود را اینگونه ارائه داد: «تنها راه عملی شدن این آرمان افزایش و تقویت قطب‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جای جای کره زمین است. شکل‌گیری اتحادیه های بین المللی بین همسایگان مثل اتحادیه کشورهای آمریکای لاتین، اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا و در سایر شکل‌ها مثل اتحاد کشورهای شیعی به تحقق این هدف کمک خواهد کرد.»

شایان ذکر است در پایان برنامه مهمانان ضمن تشکر از دعوت دانشگاه علامه طباطبایی و ابراز خوشحالی از حضور در این جمع دوستانه با دانشجویان و خبرنگاران حاضر در راهروی سالن به بحث و گفتگو پرداختند و این نشست با یک عکس یادگاری ایستاده به پایان رسید.

روسیه

• < قبلی
• بعدی >