هیأت فرهنگی شهید هادی زاده

سلام علی آل یاسین...(292)

مقذمه نشریه هادی شماره 105

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و

...

وبرهانِه ورحمته الله و بركاته؛

و دليل روشن او

اصل واژه «بره» به معناي سفيد شدن و روشن گشتن است. بر اين اساس، برهان به معناي بيان حجّت و توضيح دادن آن است.سرّ اين نام‏گذاري آن است كه مدّعاي مستدل را روشن مي‏كند. راغب اصفهاني مؤكّدترين و محكم‏ترين دليل را برهان مي‏داند و معتقد است كه برهان، همواره و ناگزير مقتضي صدق و درستي مدّعاست.

مظاهر برهان

يكي از اسماي حسناي الهي «برهان» است: «يا ديّان يا برهان يا سلطان... »كه از اسماي فعلي او شمرده مي‏شود. برخي در توجيه اين نام‏گذاري گفته‌اند: برهان به معناي حجّت است و چون ذات اقدس الهي لحظه به لحظه، بر ربوبيت خويش اقامه حجت مي‏كند، اسم «برهان» بر او اطلاق شده است.آن گاه به ذكر روايتي از امام صادق(عليه‌السلام) پرداخته كه آن حضرت در مناظره خود با ماترياليست عصر خويش، عبدالكريم بن ابي‌العوجاءكه گفته بود، خدا از ما پوشيده است و ما او را نمي‏بينيم، به موارد متعددي از قدرت‏نمايي خدا اشاره كرده است؛ به گونه‌اي كه ابن ابي العوجاء گفت: گمان مي‏كردم كه ? خدا بين من و او ظاهر مي‏شود.[ شرح الاسماء الحسني، ص 62، به نقل از كافي، ج1، ص75]

اسماي فعلي الهي براي ظهور و تجلّي كردن، مظهر طلب مي‏كنند و چون ائمه اطهار(عليهم‌السلام) مظاهر اسماي الهي هستند، اسم «برهان» بر آنها نيز اطلاق مي‏شود

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 104)

لايَتَّخِذِ المُؤمِنونَ الكفِرينَ اَولِياءَ مِن دونِ المُؤمِنِينَ ومَن يَفعَل ذلِكَ فَلَيسَ مِنَ اللهِ في شي‏ءٍ اِلاّاَن تَتَّقوا مِنهُم تُقةً ويُحَذِّرُكُمُ اللهُ نَفسَهُ واِلَي اللهِ المَصير (28)

گزيده تفسير

خداي سبحان ارتباط ولايي با كافران را ممنوع كرده است.

ارتباط با كافران با برخي انگيزه‏ها گناه كبيره و فسق بزرگ و گاه كفرآور است و كسي كه با آنان چنين رابطه ولايي برقرار كند همانند آنان گرفتار غضب الهي خواهد شد؛ اما رابطه با كافران بدون تولي و ولاء و محبت جايز است.

مؤمنان حتي «مودت» به كافران نيز ندارند كه پايين‏ترين مرحله است چه رسد به «تولي» يا «اتخاذ» ولي كه به صورت ملكه و مستحكم‏ترين پيوند است و با نخستين مرتبه نهي از منكر كه انزجار قلبي است و همچنين با دوستي خدا منافات دارد. راز ممنوع بودن ولاي كافران ـ كه دوست دارند مؤمنان نيز كافر و همسان آنان شوند ـ تأثير سوء اين‏گونه روابط بر مؤمنان و پديدآوردن زمينه انحراف و كژراهه روي آنان از معارف ديني است.

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره(104)

آیه 55- و اذ قلتم یا موسی ان نومن لک حتی نری الله جهره فاذتکم الصاعقه و انتم تنظرون

 آیه 56- ثم بعثناکم من بعد موتکم لعلکم تشکرون

مراد از «موت»

مراد از موت در این­جا همان مفارقت روح از جسد و مرگ است، نه غشیه، بی هوشی، سقوط، جهل و نادانی و مانند آن .

نکته مهم : همان طور که گذشت تا محذور عقلی یا نقلی در حفظ معنای ظاهر پیش نیاید و قرینه­ای بر خلاف ظاهر در کلام نباشد، اعتماد به معنای ظاهر کلام لازم است.

سلام علی آل یاسین...(291)

مقدمه نشریه هادی شماره 104

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و

...

ونورِه؛

...

اشارات

محجوبان از نور

نور عامّ الهي به اراده خود خداوند وابسته است و كسي اختياري در اين زمينه ندارد. اراده و مشيّت الهي به هر چيز كه تعلّق گرفت از اين نور عام بهره مي‏گيرد و پا به عرصه وجود مي‏گذارد. سرّش آن است كه قبل از تجلّي اين نور، چيزي وجود ندارد تا اختياري از خود داشته باشد. اما نور خاص، چون پس از ايجاد اشيا تعلّق مي‏گيرد، به حُسن انتخاب يا سوء اختيار افراد وابسته است؛ يعني هر كس كه بخواهد از اين نور بهره‏مند گردد، بايد خود را در معرض آن قرار دهد و زمينه آن را در خود ايجاد كند و اگر در معرض آن قرار نگيرد، مانند كسي است كه با ايجاد مانع يا پرده‏نشيني، خود را از پرتوافشاني خورشيد محروم كند؛ وگرنه خورشيد از پرتوافشاني باز نمي‌ايستد.

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 102 و 103)

تولِجُ الَّيلَ في النَّهارِ وتولِجُ النَّهارَ في‌الَّيلِ وتُخرِجُ الحَي مِنَ المَيِّتِ وتُخرِجُ المَيِّتَ مِنَ الحَي وتَرزُقُ مَن تَشاءُ بِغَيرِ حِساب (27)

گزيده تفسير

در اين كريمه سه نمونه از قدرت انحصاري خداي سبحان، كه مفهوم كلي آن در آيه پيشين گذشت با عبارتي كوتاه و جامع بيان شده است:

1. داخل كردن شب و روز در يكديگر با كاستن از يكي و افزودن به ديگري و بدين وسيله فصول چهارگانه را پديد آوردن كه از عوامل مهم رويش گياهان و تداوم حيات انسان و حيوان است.

2. خارج ساختن زنده از مرده و مرده از زنده كه از مصادق آن تولّد مؤمن از كافر و بالعكس است.

3. روزي دادن همه انسان‌ها متناسب با نياز و شايستگي‌شان از رزق مادي و معنوي بي‌شمار در دنيا و آخرت بودن اينكه كسي مستحق اندكي از آن يا قادر به جبران بخشي از آن باشد.

از نظر عرف و لغت هر چيز سومند به حال انسان رزق شمرده مي‌شود، بنابراين افزون بر ارزاق مادي بهره‌هاي معنوي مانند عزت، كرامت، علم و نبوت همگي رزق انسان‌اند.

خداي سبحان بر اساس كوشش انسان رزق نمي‌دهد. آري كوشش آدمي لازم است؛ ولي رزق خدا بي‌حساب است.

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره102 و 103)

آیه 51- و اذ واعدنا موسى اربعين ليلة ثم اتخدتم العجل من بعده و انتم ظالمون

آیه 52- ثم عفونا عنكم من بعد ذلك لعلكم تشكرون

تناسب آیات

پس از رهایی بنی اسرائیل از چنگال فرعون نیاز به قانونی برای اداره جامعه بود. خداوند با دعوت موسی به کوه طور زمینه را برای دریافت این قانون فراهم کرد. خداوند برای ابلاغ وحی به حضرت موسی یک اربعین ریاضت و خودسازی برای او در نظر گرفت. بنی اسرائیل در برابر چنین نعمت عظیمی کفران نعمت کرده و گوساله پرست شدند و مورد غضب خداوند قرار گرفتند.

مواعده

واعدنا به معنای قرارداد طرفینی میان خداوند و حضرت موسی بود. خداوند به حضرت موسی وعده ابلاغ تورات داد. و حضرت موسی نیز وعده آمدن به کوه طور داد.

نکاتی درباره اربعین

1-وعده خدا و حضرت موسی یکی بوده و عبارت است از پایان یافتن ۴۰ روز

2-خصوصیت عدد اربعین به دلیل این که امری جزئی است تنها با دلیل نقلی قابل اثبات است. در این باره قول معصوم معتبر و حجت است

3-علت تعبیر شبانه روز به شب در این آیه برخورداری شب از پایگاه مستحکمی در جهت معنویت و عبادت است

4- احتمالا اربعین حضرت موسی ماه ذی القعده و دهه اول ماه ذی الحجه بود.

5-درخواست حضرت موسی از خدا رویت قلبی و نه رویت حسی بود«ربّ ارنى انظراليك»

سلام علی آل یاسین...(290)

مقدمه نشریه هادی شماره های 102و 103

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و

...

وصِراطِه؛

و راه [وسيع و روشن ]او

صراط»: برخي اصل اين واژه را «سراط» (بلعيدن) دانسته‌اند ؛ بنابراين، بزرگراه را از آن جهت صراط گفته‌اند كه با فراخي و وضوحي كه دارد، گويا سالك را در كام خود مي‏كشد و او را پيش مي‏برد يا از آن جهت كه سالك با پيمودن خود، گويا آن را مي‏بلعد.

اگرچه بيشترين كاربرد «صراط» در قرآن كريم با وصف استقامت و استوا همراه است، ليكن به راه روشن و واضحي كه به دوزخ منتهي مي‏شود نيز صراط اطلاق شده است: فاهدوهم إلي صراط الجحيم.[ سوره صافات، آيه 23] بنابراين، «صراط» راه روشن و واضحي است كه انسان را به بهشت سعادت يا دوزخ شقاوت مي‏رساند و به كمك وصفي كه همراه آن است، مي‏توان مصداق آن را تعيين كرد.

امام، بزرگراه سعادت