هیأت فرهنگی شهید هادی زاده

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(شماره 120)

وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ ﴿۱۱۶﴾

نسبت این آیه با آیات دیگر را بیان کنید. اين آيه و آيه بعد، در ادامه آياتي است كه از خرافات و پندارهاي باطل اهل كتاب و مشركان سخن مي‌گويد. اين آيه و آيه بعد نيز چون آيات قبل به بعضي از زشتيها و اباطيل اهل كتاب و غير آنان اشاره كرده، بطلان آن را ثابت مي‌كند. نخست به مدعاي آنان، يعني فرزندگزيني خدا اشاره مي‌كند، سپس با چهار دليل آن را رد مي‌كند.

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (شماره 120)

وَ مُصَدِّقاً لِما بَینَ یدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ لِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذی حُرِّمَ عَلَیكُمْ وَ جِئْتُكُمْ بِآیةٍ مِنْ رَبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطیعُونِ (50)

إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ (51)

گزیده تفسیر

محتوای رسالت حضرت عیسی(علیه‌السلام) تصدیق تورات و تبیین احكام بود. آن حضرت برای ایجاد روح انعطاف و سازش و پذیرش در مخاطبان، بخش ناب تورات عصر خویش را كه در دسترس و نزد مردم بود تصدیق كرد. وی اصول و خطوط كلی و ثابت اخلاق، فقه و حقوق را كه همان دین اسلام است تصدیق كرد و طبق دستور خداوند با نسخ و تغییر برخی از احكام و فروع جزئی منهاج و شریعت موسای كلیم(علیه‌السلام) برای تخفیف بر بنی‌اسرائیل بعضی از احكام تحریمی تورات را تحلیل و شریعت و احكام خاص عصر خویش را به مردم ابلاغ كرد و چون این نسخ به تخصیص اَزمانی بازمی‌گردد با تصدیق تورات منافاتی ندارد.

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (شماره 119)

إذ قالت الملائكة یا مریم إنّ الله یبشّرك بكلمة منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم وجیهاً فی الدنیا و الآخرة و من المقرّبین  (45) و یكلّم النّاس فی المهد و كهلاً و من الصالحین (46)

گزیده تفسیر

این آیات كه شرح اصطفای نسبی مریم(علیهاالسلام) است به آن حضرت بشارت می‌دهد كه تو از راه غیب مادر می‌شوی و عیسی فقط فرزند توست، تا نپندارد از همسر صاحب فرزند خواهد شد، به همین جهت تعجّب كرد.

در بشارت فرشتگان به حضرت مریم، اوصافی برای حضرت مسیح برشمرده شده است: «كلمة الله» بودن، اسم او (شامل نام، لقب و کنیه)، وجیه بودن در دنیا و آخرت، مقرّب بودن، تکلم از دوران مهد تا چهل سالگی، در زمره صالحان بودن

تحریر رساله الولایه (شماره 119)

فصل 5: مقصد نهایی و کمال حقیقی انسان

مقام دوم (دلیل نقلی)

تحریر تفصیلی

ویژگی های مقامات اولیاء الهی

کسی جز خود ذات اقدس الهی به جزئیات مقامات اولیاء الهی و به ویژه اسراری که بین خدا و آنهاست احاطه علمی ندارد، زیرا خود حق تعالی همه شئون آنها را اداره می­کند و ایشان از خود هیچ نام و نشانی ندارند و در واقع، شئون و مقامات آنان چیزی جز تجلیات و اسماء حق تعالی نیست.

طبق آیه کریمه «و لا يحيطون به علما» کسی به خدا احاطه علمی ندارد، پس هیچ کس هم به شئون و مراتب و مقامات اولیاء خاص او که فانی در اویند نیز احاطه علمی ندارد.

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(شماره 119)

ومن أظلم ممّن منع مساجد الله أن يذكر فيها اسمه و سعي في خرابها أُولئك ما كان لهم أن يدخلوها إلاّ خائفين لهم في الدّنيا خزي و لهم في الاخرة عذاب عظيم (114) 

تناسب این آیه با آیات دیگر را بیان کنید؟

در باره این آیه دو شان نزول آمده است.1- ناظر به قصّه «طيطوس» رومي و پيروان مسيحي او باشد كه با بني‌اسرائيل به جنگ برخاستند، تورات را آتش زدند، فرزندان آنها را به اسيري گرفتند و بيت‏مقدس را ويران و آلوده كردند. در این صورت به یکی دیگر از ویژگی های زشت اهل کتاب اشاره دارد که به علت تعصبات جاهلانه تا حد قتل و غارت پیش می­روند.

2- ممكن است آيه ناظر به مشركاني باشد كه پس از هجرت رسول مكرم(صلّي الله عليه وآله وسلّم) به مدينه، مساجدي را كه مؤمنان قبل از هجرت در آن نماز مي‌خواندند ويران مي‌كردند و نيز از ورود پيامبر به شهر مكّه و مسجدحرام مانع مي‌شدند که در این صورت با قسمت آیه قبل «كذلك قال الذين لا يعلمون مثل‏قولهم» که درباره مشرکان است مرتبط است.

تحریر رساله الولایه (شماره 118)

فصل 5: مقصد نهایی و کمال حقیقی انسان

مقام اول (دلیل عقلی)

تحریر اجمالی

انسان در سیر و سلوکش تا حق تعالی با مراتب گوناگون رو به رو است و باید از همه مراتب افعال و اسماء و ذوات بگذرد تا به توحید خالص در هر سه مرحله (فعلی، اسمی و ذاتی) برسد.

انسان به هیچ مرتبه از کمال واقعی اش نمی رسد مگر از طریق فناء تعیّن امکانی آن مرحله و بقاء اسم حق تعالی در آن موضع به جای آن، پس به هر مرحله از کمالات واقعی که برسد، عین فیض و وجه الله در همان مرحله شده و بر انواع فیوضاتی که از آن مرتبه به مراتب پایین تر ترشح می کند واقف خواهد بود و به همه کمالات آن مرحله متحقّق و متلبّس خواهد گردید. این فرایند تکاملی همواره ادامه دارد تا جایی که سالک به توحید ذاتی برسد و هیچ اسم و رسم و حدّ و تعیّن امکانی برایش باقی نماند و نیک دریابد که «المُلکُ یومئذٍ لله»

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (شماره 118)

وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفاكِ عَلى‌ نِساءِ الْعالَمین‌‌﴿42﴾

گزیده تفسیر

حضرت مریم محدثه بود و با فرشتگان گفت‌وگو داشت. این گفت‌وگو كرامت خود آن بانوی بزرگوار و نبوت انبایی و وحی تسدیدی و تبشیری است نه وحی و نبوت تشریعی. گوهر ذات آن حضرت از صفوت الهی برخوردار بود و طبق این اصطفای نفسی، خداوند در بین فرزندان انبیا؟عهم؟ او را برگزید (نه اینكه ترجیح داد)؛ همچنین وی را از همه رذایل اخلاقی و اتهامات ناروا (نه فقط از عادت ماهانه) تطهیر و تنزیه كرد و آن حضرت از طهارت ظاهری و باطنی و طهارت نفسی برخوردار بود.

نیز خداوند او را از میان زنان گذشته و آینده عالم برای مادر شدن بدون همسر برگزید؛ یعنی اصطفای نسبی آن حضرت به جهت این ویژگی است كه بی‌همسر صاحب فرزند شد؛ نه اینكه در جمیع شئون علمی و تقوایی بر جمیع زنان همه اعصار و امصار برتری داشته باشد.