هیأت فرهنگی شهید هادی زاده

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره101)

آیه 48- واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا و لا یقبل منها شفاعه و لا یوخذ منها عدل و لا هم ینصرون

شبهات شفاعت

گروهی از اهل سنت منکر شفاعتند. آن ها برای نفی شفاعت از دلایل عقلی استفاده کرده و با بیان اینکه آیاتی که درباره شفاعت مطرح اند، متشابهند، از روایات صرف نظر کرده و علمش را به اهلش واگذار می­کنند.

شفاعت با دلیل عقلی ثابت نمی­شود. ولی امکان آن با دلیل عقلی قابل اثبات است. در اینجا با رد شبهات عقلی درباره شفاعت امکان آن را اثبات کرده و سپس با دلیل نقلی شفاعت را اثبات می­کنیم.

شبهه اول

رفع عقاب در شفاعت یا عدل است و یا ظلم است. اگر عدل است در نتیجه عقاب خداوند ظلم بوده است. اگر ظلم است در نتیجه شفاعت رد می­شود زیرا خداوند هیچ گاه ظلمی انجام نمی­دهد.

پاسخ: عقاب خداوند همواره عدل است. ولی رفع عقاب می­تواند مصداق هیچ کدام از عدل و ظلم قرار نگیرد بلکه یک مرتبه بالاتر از آن بوده و فضل باشد. خداى سبحان براساس عدل خود براى تبه كاران عذاب معين كرده است، اما رفع عقاب بى واسطه غير يا به واسطه شفاعت ديگر شافعان، فضل و احسان است. خداى سبحان به بندگان خود آموخت كه عادل باشيد، ولى بالاتر از عدالت مرحله احسان است. بكوشيد به آن برسيد: «ان اللّه يامر بالعدل و الاحسان»

سلام علی آل یاسین...(289)

مقدمه نشریه هادی شماره 101

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و

...

وعيبِة علمِه؛

و گنجينه‏هاي علم او

عيبة» به چيزي گفته مي‏شود كه لباس يا اشياي ديگر را در آن قرار مي‏دهند (جامه‏دان، چمدان) و از زبان سرياني گرفته شده است

مخزن علوم الهي

در عبارت‏هايي از اين زيارت به وسعت علمي ائمّه(عليهم‌السلام) اشاره شده است، ليكن آنچه در اين عبارت و مشابه آن (خزّان العلم، خزنة لعلمه) مورد توجّه قرار گرفته، گنجينه علم بودن است. بدين بيان كه برخي از افراد از علومي برخوردار و به رموزي از خلقت آگاهند، ليكن به سفره گسترده‌اي شباهت دارند كه براي هر مَحرم و نامحرمي پهن شده و همگان به طور يكسان براي بهره‏مندي از آن فراخوانده شده‌اند ، امّا ائمّه(عليهم‌السلام) چنين نيستند، بلكه صندوق علم الهي هستند كه كليد آن به دست خود آن حضرات است و چون مظهر عنده مفاتح الغيب[سوره انعام، آیه59] و  له مقاليد السماوات و الأرض يبسط الرزق لمن يشاء و يقدر إنّه بكلّ شي‏ءٍ عليم[سوره شوری، آیه12] هستند، درِ اين گنجينه را تنها براي كساني مي‏گشايند كه مصلحت بدانند.

بر اين اساس،

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 100)

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

فَكَيفَ اِذا جَمَعنهُم لِيَومٍ لارَيبَ فِيهِ وَ وُفِّيَت كُلُّ نَفسٍ ما كَسَبَت وَ هُم لايُظلَمون(25)

گزيده تفسير

اهل كتاب از سر كبر و غرور، به دعوت الهي پاسخ نگفتند. اگر غرور و پندارشان (كه جز چند روزي در آتش نخواهند سوخت) اجازه نداد كه تسليم كتاب خدا شوند، در قيامت ناگزير تسليم حكم خدا خواهند شد؛ روزي كه چون جن و انس در آن گردآوري مي‏شوند، به «يوم الجمع» موسوم شده و هيچ ترديدي در آن نيست. بدين معنا كه يا وقوعش قطعي است يا همه چيز در آن عيان و روشن است، و هركس در برابر كسبش، اعم از نيك و بد به طور كامل و بدون ستم پاداش داده مي‏شود.

سلام علی آل یاسین...(288)

مقدمه نشریه هادی شماره 100

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و

...

وخيرته؛

و برگزيده او

خيرة» اسم ماده اختيار يا تخيّر، به معناي چيزي است كه برگزيده مي‏شود

برگزيدگان خدا

اهل بيت عصمت(عليهم‌السلام) مظهر خير مطلق الهي‌اند: «إن ذكر الخير كنتم أوّله و أصله و فرعه و معدنه و مأواه».[2] آنچه در اينجا مطرح است، اين است كه آن ذوات قدسي افزون بر خير بودن، خِيَرة و برگزيده خداوندند؛ يعني در بين خَيْرها خِيَرة و از ميان خوبان انتخاب شده‌اند.

...

وحزبه؛

و حزب او

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره100)

آیه 47- یا بنی اسرائیل اذکروا نعمتی التی انعمت علیکم و انی فضلتکم علی العالمین

آیه 48- واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا و لا یقبل منها شفاعه و لا یوخذ منها عدل و لا هم ینصرون

تفسیر

شفاعه: از شفع به معنای جفت، در مقابل «وتر» به معنای تک است و از آن جا که در شفاعت عرفی یا شرعی، شخص شفیع، جفت انسان شفاعت شونده واقع می شوند، به او شفیع و به عمل او شفاعت اطلاق می گردد.

تناسب آیات

خدای سبحان در ایه 40 سوره بقره به طور اجمال بنی اسرائیل را به یادآوری نعمت ها امر کرد و چون یادآوری نعمت تاثیر به سزایی در شکر نعمت دارد، در دو آیه مورد بحث و آیات بعدی آن را تکرار می کند. با این تفاوت، که اولا، در این مرتبه بسیاری از نعمت ها را برمی شمارد و به این طریق آن اجمال را تفصیل می بخشد و ثانیا، از آن جا که این یادآوری ها برای شکر است و ذکر نعمت، مصداق شکر نعمت است، به عاقبت کفران نعمت نیز اشاره ای دارد.

پیام آیه مورد بحث این است که در قیامت هیچ راهی برای رهایی مجرم وجود ندارد؛ نه خود انسان قدرت دفاع دارد و نه یکی از بستگان او به فکر اوست و نه قراردادهای اجتماعی می تواند مشکل وی را حل کند و نه ناصر پیش بینی نشده ای او را رهایی می بخشد.

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 99)

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

ألَم تَرَ اِلَي الَّذينَ أوتوا نَصيباً مِنَ الكِتابِ يُدعَونَ إلي كِتابِ اللهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم ثُمَّ يَتَوَلّي فَريقٌ مِنهُم وهُم مُعرِضون (23) ذلِكَ بِاَنَّهُم قالوا لَن تَمَسَّنَا النّارُ اِلاّ اَيّاماً مَعدوداتٍ وغَرَّهُم في دينِهِم ما كانوا يَفتَرون (24)

گزيده تفسير

در آيه مورد بحث، گروهي از اهل كتاب (يهود) سرزنش شده‏اند، زيرا آنان كه بهره‏اي از كتاب آسماني (تورات) داشتند، به حكم الهي موجود در قرآن يا قرآن و تورات فراخوانده مي‏شوند تا ميانشان داوري كند؛ ليكن آنان مطابق سيره هميشگي‏شان، از حق اعراض مي‏كنند گستاخي و رويگرداني آنان از حق، برخاسته از پندارهاي خودساخته‏شان است كه «آتش جز روزهايي اندك آنان را نمي‏سوزاند». آري دروغهايي كه بافتند آنها را در دينشان فريفت. 

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره99)

آیه 44- اتامرون الناس بالبر و تنسون انفسکم و انتم تتلون الکتاب افلا تعقلون

با دقت در آيه فوق سوالات زير در ذهن متواتر مي گردد که پاسخ اجمالي براي هر سوال از کل تفسير آيه فوق ذکر مي­گردد(انشالله)

1-      عالمان يهود مردم را به چه کار نيکويي هدايت مي­کردند که خود به آن عمل نمي نمودند.

1-1              به بستگان خود توصيه مي­کردند که در ايمان خود به حضرت محمد (ص) تابت قدم باشند در صورتي که خود ايمان نمي­آوردند.

1-2              نيازمندان قوم يهود را امر به مسلمان شدن مي­کردند اما حقيقت را از توانگران مخفي مي­کردند (تا هدايا از طرف آنها کاهش نيابد)

1-3              عالمان يهود پيش از بعثت پيامبر اکرم (ص) مردم عرب را به ايمان به آن حضرت پس از بعثت دعوت مي­کردند در حالي که خود پس از بعثت لجاجت ورزيدند و ايمان نمي­آوردند.

1-4              عالمان يهود مردم را به کارهاي نيک مانند صدقه و امانت­داري دعوت مي­کردند درصورتي که خود آمر به آن نبودند.

2-      آيا از ايه فوق اينگونه برداشت مي­گردد که شما نبايد آمر به معروف باشيد چون خودتان آن معروف را انجام نمي­دهيد.

محور توبيخ در آيه مذکور اصل امر به معروف نيست بدين معنا که وقتي خود عمل نمي­کنيد چرا به ديگران امر مي­کنيد بلکه بدين معناست که وقتي به ديگران امر مي­کنيد چرا خود عمل نمي­کنيد. با توجه به روايت زير از پيامبر اکرم (ص) که در پاسخ شخصي که گفت "لا تامر بالمعروف حتي نعمل و لا تنهي عن منکر حتي ننتهي عن کله" فرمودند"لا بل مرو بالمعروف و ان لم تعملوا به کله و انتهوا عن المنکر و ان لم تنتهوا عنه کله"

امر به معروف و نهي از منکر واجب است خواه آمر خود عمل کننده باشد و يا عامل نباشد و حتي عدالت هم نداشته باشد.