توضیحات: زیر مجموعه: مقالات; دسته: قرآن و عترت; منتشر شده در 06 آذر 1393; نوشته شده توسط محمدعلی صدری; بازدید: 923

مقدمه نشریه هادی شماره 65

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و ...
و مساكن بركة الله؛
و مسكن‌هاي بركت خداوند
«مساكن» جمع مسكن از ريشه «سكن» است. اصل اين واژه بر آرامش و قرار كه خلاف اضطراب و حركت است، دلالت مي‌كند.
معناي واژه «بركت» قبلاً گذشت و گفته شد كه اين واژه دلالت بر دوام، بقا و عدم زوال مي‌كند. نكته قابل توجه اين است كه اگر از امور مادّي استفاده شود، تمام مي‌شود و بقا و دوامي ندارد و براي دوام آن نبايد مورد استفاده قرار گيرد؛ گرچه با گذشت زمان از بين مي‌رود. به همين سبب، واژه بركت غالباً در امور معنوي استعمال مي‌شود؛ هر چند كه در لغت عام است و هر گونه دوام و بقايي را شامل مي‌شود.
مفهوم بركت

هر نعمتي كه خداوند به كسي داده است، اعم از مال، فرزند، علم و ...، ممكن است خير و بركت داشته باشد و موجب دوام و بقاي ياد، نام و آثار آن متنعّم گردد و ممكن است بدون بركت باشد و چنين اثر و ثمري نداشته باشد. براي نمونه: سرمايه قارون به اندازه‌اي بود كه به تعبير قرآن كريم، حمل خزينه‌ها يا كليداهاي آنها بر گروهي توانمند، سنگين مي‌آمد: (و ءَاتيناه من الكنوز ما إنّ مفاتحه لتنوء بالعصبة أُولي القوّة).[ سوره قصص، آيه 76.]
جايگاه بركت
ائمه(عليهم‌السلام) واسطه هر نعمتند و بدين ترتيب، هم اصل نزول هر نعمتي به وساطت آنهاست و هم بركت داشتن هر نعمتي كه خود نعمتي ديگر است به وساطت آنهاست. اگرچه هر مؤمني براي مؤمن ديگر، بركت است: «إنّ المؤمن بركةٌ علي المؤمن»[ بحار، ج2، ص283.] و از برخي امور ديگر نيز به عنوان بركت ياد شده است، ليكن ويژگي ائمه(عليهم‌السلام) در اين است كه نه تنها خودشان بركتند، بلكه واسطه هر بركتي هستند
اشارات
1. مبدأ بركت
خداي سبحان، متبارك است (فتبارك الله أحسن الخالقين)[ سوره مؤمنون، آيه 14.]؛ چنان‌كه اسم الهي نيز متبارك است: (تبارك اسم ربّك ذي الجلال و الإكرام)[ سوره الرحمن، آيه 78.] و سرّ مبالغه در اين وصف، آن است كه نهايت بركت به خداي متبارك اختصاص دارد. پس بركت‌هاي وافري از ذات اقدس ربوبي نازل مي‌شود.
2. مصاديق بركت
چيزي كه منشأ خير كثير باشد و بدون تسامح و تجوّز بتوان از آن به كوثر (در قبال تكاثر) ياد كرد، موجودي مبارك است كه از خداي متبارك تنزّل مي‌يابد؛ مانند:
الف. قرآن حكيم: (و هذا كتاب أنزلناه مبارك)[ سوره انعام، آيه 92.]،
ب. انسان كاملي چون حضرت مسيح(عليه‌السلام) كه مي‌گويد: (و جَعَلَني مباركاً أين ماكنت).[ سوره مريم، آيه 31.]
ج. كعبه كه قبله و مطاف پيروان اسلام است: (إنّ أول بيت وضع للناس للّذي ببكّة مباركاً و هدي للعالمين).[ سوره آل عمران، آيه 96.]
ه . شب قدر كه ظرف نزول قرآن حكيم و تنزّل فرشتگان رحمت و مبشّران سلامت است: (إنّا أنزلناه في ليلةٍ مباركةٍ).[ سوره دخان، آيه 3.]
3. عوامل بركت
در روايات از برخي امور با عنوان عامل بركت ياد شده است:
الف. نماز: «للمصلّي حبّ الملائكة و هدي و إيمان و نور المعرفة و بركة في الرزق... »؛ براي نمازگزار، دوستي فرشتگان، هدايت، ايمان، نور معرفت، بركت در روزي و ... است.[ بحار، ج79، ص232.]
ب. مشاوره با عاقلان خير خواه
ج. يك‌رنگي و ترك غشّ در برخورد با برادر مسلمان
د. اداي حقوق ديگران
ه . صدقه
و. مهم‌ترين عامل ريزش بركت فراوان خدا، همانا تقواي الهي است؛ چنان‌كه اميرمؤمنان(عليه‌السلام) فرمود: «فمن اَخَذَ بالتقوي... وَبَلَتْ عليه البَرَكةُ».[ نهج‌البلاغه، خطبه 198.]