تسنیم(گردان قم) نشریه هادی شماره 89

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

قَد كانَ لَكُم ءایةٌ فی فِئَتَینِ التَقَتا فِئَةٌ تُقتِلُ فی سَبیلِ اللهِ واُخری كافِرَةٌ یرَونَهُم مِثلَیهِم رَأی العَینِ واللهُ یؤَیدُ بِنَصرِهِ مَن یشاءُ اِنَّ فی ذلِكَ لَعِبرَةً لاُولِی الاَبصر(13)

گزیده تفسیر

این آیه به حادثه مهم برخورد دو سپاه در جنگ بدر اشاره می‏كند كه مسلمانان امدادهای غیبی را به چشم خود دیدند. این خرق عادت، غیر از معجزاتی است كه مسلمانان آن را ندیده بودند و تنها قرآن كریم (همانند دیگر اخبار غیبی) از آن خبر می‏دهد.

این آیه پیروزی مسلمانان بر كافران را امداد الهی می‏نامد كه گاهی به فرستادن فرشته و زمانی به بارش باران و هنگامی به ایجاد امن و آرامش در قلوب مؤمنان و ترس در قلوب كافران و وقتی نیز به تصرّف در مجاری ادراكی (مانند چشم) است و در جنگ بدر همین معجزه اخیر، رخ داد.

تناسب آیات

سلام علی آل یاسین..! (275)

مقدمه نشریه هادی شماره 89

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و ...

و عباده المكرمين الّذين لايسبقونه بالقول و هم بأمره يعملون و رحمة الله و بركاته؛

و (شما اي) بندگان كرامت بخشيده شده او، همانان كه سبقت بر او نمي‌گيرند و به فرمان او عمل مي‌كنند و رحمت خدا و بركات او بر شما باد

«عباد»: به معناي بندگان است؛هرچند كه عبادت، لازمه عبوديّت و عبد بودن است،ليكن عبد محض خدا بودن، مقامي بالاتر از عابد است؛ زيرا چه بسا افرادي كه عبادتشان ناشي از عادت است، نه عبوديّت؛ پس هر عابدي، عبد نيست، ولي هر عبدي، عابد است.

استاد علاّمه طباطبايي: اگر گفته شود فلاني از فلاني در قول سبقت نمي‌گيرد، بدين معناست كه پيش از آنكه ديگري چيزي بگويد، او چيزي نمي‌گويد. سپس اضافه مي‌كند: گاهي قول، كنايه از اراده و مشيّت است. بدين ترتيب، معناي عبارت بالا اين است كه اراده آنان تابع اراده ديگري است و قبل از اراده او اراده نمي‌كنند.(المیزان،ج14،ص275)

بدين ترتيب، معناي جمله چنين است:

تفسیر شریف تسنیم-سوره آل عمران (نشریه هادی 88)

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

قل للّذین كفروا ستغلبون و تحشرون إلی جهنّم و بئس المهاد (12)

گزیده تفسیر

آیه، در یك پیشگویی اعجازآمیز و بر پایه سنت الهی غلبه نهایی ایمان و عدل بر كفر و ستم، به پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم می‏گوید: به كافران بگو كه به زودی شكست خواهند خورد. این پیشگویی به زودی تحقق یافت و نه تنها مدینه، بلكه همه شبه جزیره عرب از شرّ كافران رهایی یافت.

در پایان آیه نیز خبر غیبی دیگری درباره حشر كافران به سوی دوزخ آمده است، آن‏گاه آنچه را كافران برای خود مهیا و آماده كرده‏اند به «بدی» وصف شده است.

سلام علی آل یاسین..! (274)

مقدمه نشریه هادی شماره 88

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و ...

والمظهرين لأمر الله و نهيه؛

و آشكاركنندگان امر و نهي خدا

«مُظهرين» جمع مُظهر، اسم فاعل باب افعال از ريشه «ظهر» است. اصل واژه ظهر به معناي پشت (مقابل بطن) است و چون پشت انسان يا حيوان (بر خلاف بطن و شكم) داراي دو ويژگي عمده «آشكار بودن» و «مظهر قدرت بودن» است، اين واژه در اين معنا استعمال شده است. وسط روز را از آن جهت «ظُهر» گفته‌اند كه آشكارترين و روشن‌ترين وقت روز است؛ چه اينكه نزديك آن را «ضُحي» گويند. بنابراين، مُظهرين به معناي آشكاركنندگان است.

آشكاركنندگان فرمان‌هاي الهي

سلام علی آل یاسین...!(273)

اكتناه ذات پاك خداوند، جز براي خود او، مقدورِ كسي نيست وهمه بحث‌هاي خداشناسي، بر محور اسما و صفات خداست. در اين مرحله نيز هر كسي به قدر توان و استعداد خويش، او را وصف مي‌كند. از اين رو خدااشناسان، داراي مراتبي مختلف هستند: 

تو را چنان كه تويي هر نظر كجا بيند      به قدر بينش خود هر كسي كند ادراك

و قرآن كريم نيز حريم كبريايي حق تعالي را از وصفِ واصفان، منزّه دانسته است، ليكن اين توفيق را رفيق مخلَصين مي‌داند كه با توجّه به قرب و نزديكي‌شان، مجاز به وصف او هستند: سبحان الله عمّا يصفون إلاّعباد الله المخلَصين.[ سوره صافات، آيات 159 ـ 160] بيانات رسا و بلندي از ائمه اطهار(عليهم‌السلام) درباره خداشناسي و مباحث توحيدي رسيده است. اين بيانات بلند و مخصوصاً بيانات عميق اميرِ بيان(عليه‌السلام) در نهج‌البلاغه[1] و غير آن، از چنان اوج و عظمتي برخوردار است كه اگر ائمه(عليهم‌السلام) نمي‌بودند، اين معارف بلند، هرگز شكار كسي نمي‌شد و جامعه بشري، نه تنها توان پشت سرگذاشتن كلاس‌هاي آغازينِ توحيد را نداشت، بلكه از جهل مركّبِ خويش نيز خارج نمي‌شد و نمي‌توانست بفهمد كه چنين معارف عميقي وجود دارد :

تسنیم(گردان قم) نشریه هادی شماره 87

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

اِنَّ الَّذينَ كَفَروا لَن تُغنِي عَنهُم اَموالُهُم ولااَولادُهُم مِنَ اللهِ شَيْئاً وأُولئِكَ هُم وقودُ النّار (10)

كافران به جاي اعتقاد و اعتماد به خدا اموال و اولادشان را مايه دلگرمي خويش و خود را از خدا و دستاورد وحي بي‏نياز مي‏پندارند و خداي سبحان، سستي اين پندار را گوشزد مي‏فرمايد تا اتمام حجّتي بر كافران باشد و برخي از اهل ايمان را كه مرعوب ثروت و نيروي انساني آنان مي‏شدند، به اين اصل اساسي آگاه سازد كه دارايي‏ها و فرزندان كافران در برابر اراده خلل ناپذير ذات اقدس پروردگار هرگز نمي‏تواند از كارشان گره بگشايد و آنان در عذاب دردناك فقر و دوري از رحمت خداوندي مي‏سوزند و آتش‏زنه يا آتش‏گيره دوزخ‏اند.

سلام علی آل یاسین..! (272)

مقدمه نشریه هادی 87

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و ...

والمخلصين في توحيد الله؛ 

و مخلصان در توحيد خدا

اخلاص در توحيد

سلام علی آل یاسین...!(271)

                                                                                  مقدمه نشریه هادی شماره 86

السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و ...

والمخلصين في توحيد الله؛

و مخلصان در توحيد خدا

فطري بودن توحيد